Τι είναι το τραύμα;

Ο όρος «τραύμα» αναφέρεται στις στρεσογόνες εμπειρίες που μπορεί να προκαλέσουν έντονες σωματικές και ψυχολογικές αντιδράσεις. «Το τραύμα είναι το αποτέλεσμα γεγονότων ή συνθηκών που βιώνει ένα άτομο ως σωματικά ή συναισθηματικά επιβλαβή ή απειλητικά και έχουν χρόνια δυσμενή επίδραση στη λειτουργικότητά του, στη σωματική, κοινωνική, συναισθηματική ή πνευματική του ευημερία» (Center for Substance Abuse Treatment, 2014). Προκαλείται από ένα μόνο συμβάν ή από πολλά και συμβαίνει όταν οι προηγούμενες εμπειρίες αφήνουν ένα αποτύπωμα πίσω τους που το άτομο ξαναζεί στο παρόν. Η αντίδραση του κάθε ατόμου στο τραύμα είναι ξεχωριστή και το τραύμα καθενός δεν είναι το ίδιο με κάποιου άλλου. Κάποια άτομα μπορεί να βιώσουν τις ίδιες τραυματικές εμπειρίες αλλά μπορεί να εσωτερικεύσουν την εμπειρία με διαφορετικό τρόπο.

Το αποτύπωμα του τραύματος

Το τραύμα μπορεί να αφήσει τα ίχνη του προκαλώντας αλλαγές στο σώμα. Μελέτες δείχνουν πως το μετατραυματικό στρες επηρεάζει τη δομή και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου (Hughes & Shin, 2011; Sherin & Nemeroff, 2014) . Το σώμα διατηρεί την αντίδραση με τέτοιον τρόπο που μπορεί να επαν-ενεργοποιηθεί στο μέλλον. Η σωματοποίηση της ψυχολογικής επιβάρυνσης μπορεί να εκδηλωθεί με γαστρεντερολογικά προβλήματα, μυϊκούς πόνους, αυτοάνοσα νοσήματα, διαταραχές ύπνου, μυϊκούς σπασμούς, αίσθημα κόπωσης και άλλες σωματικές εκδηλώσεις (Center for Substance Abuse Treatment, 2014). Σε σχέση με τη φωνή και το λάρυγγα, το τραύμα μπορεί να εκδηλωθεί με αλλαγές στη φωνή, απώλεια φωνής και διαταραχές όπως η παράδοξη κινητικότητα των φωνητικών χορδών (Cristel , Russell, & Sims, 2020) και η υπερλειτουργική δυσφωνία, ενώ μπορεί να προκαλέσει και ασυμβατότητα μεταξύ της φωνής και της ταυτότητας του ατόμου .

Η φωνή

Για να παραχθεί υγιής φωνή χρειάζεται ο συντονισμός μεταξύ τριών μηχανισμών: της πίεσης του αέρα, της δόνησης και της αναπνοής. Η ανισορροπία μεταξύ των τριών υποσυστημάτων μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην ποιότητα της φωνής ή δυσφωνία. Η φωνή είναι βασικό μέσο έκφρασης και η σύνθετη φυσιολογία της θεωρείται ότι αντανακλά τη ψυχοσυναισθηματική μας κατάσταση (Monti et al., 2017). Ο λάρυγγας και η φωνή αποκρίνονται στο οξύ στρες (Becker et al., 2022; Monti et al., 2017; Missono et al., 2019). Ο τρόπος που η απόκριση αυτή εκλαμβάνεται ως τραύμα και αποθηκεύεται ή διατηρείται δεν είναι ακόμη γνωστό. Ωστόσο, η κλινική εμπειρία και η έρευνα προτείνουν πως είναι πιθανό να υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ του τραύματος ενός ατόμου και της ποιότητας της φωνής του (Becker et al., 2022; Monti et al., 2017; Missono et al., 2019). Μάλιστα υπάρχει η πιθανότητα να ανιχνευθούν τα ίχνη του τραύματος μέσω της μελέτης των ποιοτικών χαρακτηριστικών της φωνής (Xu et al., 2012; Monti et al., 2017).

Ο λάρυγγας και η ευαλωτότητα της φωνής

Πολλοί ειδικοί παραδέχονται πως ο λάρυγγας κάποιων ατόμων αντιδρά στο στρες αρνητικά επηρεάζοντας την αίσθηση και τη λειτουργικότητά του (Becker et l., 2022; Monti et al., 2017; Missono et al., 2019). Με βάση μελέτες, αυτά τα άτομα (laryngoresponders) αναφέρουν πιο πρόσφατες στρεσογόνες εμπειρίες, περισσότερη συναισθηματική κακοποίηση και παραμέληση στην παιδική ηλικία σε σχέση με άτομα που δεν αναφέρουν σωματοποίηση του τραύματος στο λάρυγγα και στη φωνή (Becker et l., 2022). Άτομα με δυσφωνία μπορεί να συνδέσουν την έναρξη των συμπτωμάτων και τη λαρυγγική απόκριση με τραυματικές εμπειρίες τους που ανέσυραν συναισθήματα έντονου άγχους, λύπης και φόβου (Missono et al., 2019). Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της φωνής των τραγουδιστών μπορούν να αποκριθούν στο τραύμα καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την αυτοεικόνα και την ταυτότητά τους (Monti et al., 2017). Ιδανικά το άτομο μπορεί να αποδεσμεύσει το άγχος από τη φωνή και το λάρυγγά του. Η ενεργητική έκφραση των στρεσογόνων εμπειριών σε ένα ασφαλές περιβάλλον μπορεί να αποβάλλει την ένταση με υγιή και ωφέλιμο τρόπο (Cristel , Russell, & Sims, 2020). Η υπερλειτουργική δυσφωνία μπορεί να ωφεληθεί από τη φωνοθεραπεία (Monti et al., 2017; Naqvi & Gupta, 2023 ).

Το παρόν και το μέλλον

Η άμεση επίπτωση του ψυχικού τραύματος στη φωνή δεν έχει μελετηθεί επαρκώς και χρειάζεται συστηματική διερεύνηση για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την πολυσύνθετη αλληλεπίδραση μεταξύ των εμπειριών και της φωνής ενός ατόμου. Όσο περισσότερα γνωρίζει η επιστημονική κοινότητα, τόσο πιο ικανοί θα γινόμαστε για να εντοπίσουμε τα άτομα σε κίνδυνο και να προλάβουμε τις μακροχρόνιες επιδράσεις των τραυματικών εμπειριών. Στο μεταξύ υγιείς πρακτικές που μπορούν να βοηθήσουν:

• Κανονικοποιούμε το μοίρασμα, να μπορούμε να μιλάμε με άτομα εμπιστοσύνης για το στρες και το τραύμα.
• Η ενσυναίσθηση είναι το κλειδί. Αποδεχόμαστε και κατανοούμε τις εμπειρίες του άλλου.
• Βελτιώνουμε τη φροντίδα των θεραπευόμενων εφαρμόζοντας ενημερωμένα προγράμματα σχετικά με το τραύμα (Cristel , Russell, & Sims, 2020).
• Διευκολύνουμε τη συνεργασία μεταξύ ειδικών.

Illustration: THE THYROID AND THE OTHER BUTTERFLY EFFECT by Sarai Llamas from https://twitter.com/saraillamas/status/1199658055279005697

 

Αναφορές

1. Becker DR, Welch B, Monti E, Sullivan H, Helou LB. Investigating Past Trauma in Laryngoresponders Versus Non-Laryngoresponders: Piloting New Methods in an Exploratory Study. J Voice. 2022 Jun 11:S0892-1997(22)00144-8. doi: 10.1016/j.jvoice.2022.05.011. Epub ahead of print. PMID: 35701254.
2. Center for Substance Abuse Treatment (US). Trauma-Informed Care in Behavioral Health Services. Rockville (MD): Substance Abuse and Mental Health Services Administration (US); 2014. (Treatment Improvement Protocol (TIP) Series, No. 57.) Section 1, A Review of the Literature. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK207192/
3. Cristel RT, Russell PT, Sims HS. Trauma-informed care improves management of paradoxical vocal fold movement patients. Laryngoscope. 2020 Jun;130(6):1508-1513. doi: 10.1002/lary.28279. Epub 2019 Sep 11. PMID: 31508823.
4. Hughes KC, Shin LM. Functional neuroimaging studies of post-traumatic stress disorder. Expert Review of Neurotherapeutics. 2011;11:275–285.
5. Misono S, Haut C, Meredith L, Frazier PA, Stockness A, Michael DD, Butcher L, Harwood EM. Dysphonia, Perceived Control, and Psychosocial Distress: A Qualitative Study. J Voice. 2019 Sep;33(5):682-690. doi: 10.1016/j.jvoice.2018.04.003. Epub 2018 May 11. PMID: 29759920; PMCID: PMC6230520.
6. Monti E, Kidd DC, Carroll LM, Castano E. What’s in a singer’s voice: The effect of attachment, emotions and trauma. Logoped Phoniatr Vocol. 2017 Jul;42(2):62-72. doi: 10.3109/14015439.2016.1166394. Epub 2016 Apr 14. PMID: 27075743.
7. Naqvi Y, Gupta V. Functional Voice Disorders. 2022 Oct 24. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan–. PMID: 33085329.
8. Sherin JE, Nemeroff CB. Post-traumatic stress disorder: the neurobiological impact of psychological trauma. Dialogues in Clinical Neuroscience. 2011;13:263–278.
9. Xu R, Mei G, Zhang G, Gao P, Judkins T, Cannizzaro M, Li J. A voice-based automated system for PTSD screening and monitoring. Stud Health Technol Inform. 2012;173:552-8. PMID: 22357057.